5 de abr. de 2013

Dous poemas de Armand Gatti

Pedíronme unha colaboración para o blogue De volta para a Loureda. Rede de apoio a Carlos Calvo, aquí. Como máis ou menos todo o que eu penso ao respecto xa o dixeran outras persoas antes e seguramente mellor, preferín aportar un material un pouco menos explícito pero igualmente duro: a tradución de dous poemas do (máis que nada) dramaturgo franco-monegasco Armand Gatti. Que reproduzo aquí.


Os personaxes do teatro morren na rúa

O que loita perpetuamente na fronteira de algo (importante) pero nunca sabe onde se encontra

O que enredado nas xestións do simbolismo chantou o angazo e mais o arado imaxinarios nas estacións de U-Bahn para desafiar (reinventar?) a cidade

O que bebeu alcol de ovo de serpe en Pequín co ministro dos estranxeiros e creu durante anos que era chinés (aínda o cre, na forma de versículos do tao nun dos caixóns da súa mesa de traballo)

O que o mesmo día, diante do mesmo muro dun cárcere de Guatemala, viu tres Cristos (pode que un fose falso) fusilados polos homes da United Fruit Company, e desde daquela procura unha cruz sen encontrala xamais (e de aí as súas interminábeis explicacións: un Cristo sen cruz resulta insoportábel)

O das citas clandestinas coas parábolas budistas que creu ler o mundo na cabeza decapitada do gato do monte Nan-Chuan

O que procuraba por entre as diásporas dos pobos a filla pequena dun cosaco ucraíno que fuxira polos mundos libertarios cun cineasta con cabeza de cabalo

O que nunha cafetería dA HABANA asistira á revolta de Deus pai (“Non, xa non quero ser Deus!”) pero despois non foi quen de ocupar o seu posto

O que rompía todas as mañás un tixolo de vidro na cabeza soñando con ser un xabarín (sen atributo, sen suxeito e, así e todo, verbo transitivo)

O do toque de alarma para as guerras eternas e o berro do espírito humillado (pisoteado) nas galaxias

O que durante trinta anos tentou camiñar sobre as augas dun porto dos Alpes marítimos e acabou facendo patinaxe sobre o Báltico (a cidade de Arenshop asistiu ao acontecemento)

O que lle trenzaba a cada meniña de Berlín unha coroa de raís e de luces de camiños de ferro para que puidesen casar coa treboada

O contador de combates de boxeo os sábados, de fragmentos de partidos de fútbol na televisión e de posicións fetais nas piscinas olímpicas

O gordo de cara, de ventre, de cu, de collóns, de nariz (son os gordos os que fan a historia da Historia), atrapado a cada vez na linguaxe das ideoloxías e forcexando como unha rata (gorda) nun cepo

O que nunca está (ou, se está, ninguén o sabe). Talvez está morto nalgures, pero todos o ignoran.


Escribo para mudar o pasado

A véspera dunha partida cara ao cárcere de Limoges, diante do KZ (campo de concentración): un taller do cárcere de Tulle. Unicamente presos políticos (os da rexión e mais os trasladados).
Personaxe do drama: unha folla de papel.
Pregunta:
-Isto escribíchelo ti?
-Eu?
-Si, claro... é unha páxina do teu caderno.
-E a vós que carallo vos importa?
-Simple vixilancia, é normal... estamos en guerra...
-Contra quen? Unha folla de papel?
-Nunha folla de papel tamén hai unha maneira de ver as cousas que cómpre explicar.
No medio, o Gato. En frente, exhibida como unha rapaza grávida na reunión dunha boa familia, a folla de papel coa frase incriminatoria: “Xamais me sentín tan libre como aquí”. Arredor os compañeiros detidos do taller falan a lingua dos xuíces. Por que lle colleron o caderno? É a raíz desta inquisición que nace automaticamente todo papel escrito?
-Vas ter que darlles explicacións aos camaradas!
-Non teño nada a ver cos camaradas. Eu non son un dos vosos.
-Entre os nosos non hai sitio para os pimpíns!
-Nin para os vendidos!
-Eu non creo que el sexa un vendido... é máis grave. Es un irresponsábel... Exactamente igual que en España cos anarcos... Aquí demóstrase unha vez máis...
-O que se demostra?
-Traizoácheste co teu caderno... escribir o que escribiches quere dicir que nos desexas o cárcere a todos. Si ou non?
-Non é que sexas un cabrón, Gato, es un traidor obxectivo.
-E vós é máis ben polos policías subxectivos que tomades partido.
A palabra policía transforma o tribunal da sombra no seu irmán carcelario: o axuste de contas.
De súpeto un “non!” seco, case indiferente na súa brevedade, e todo se detén. Neste ambiente de paredes húmidas e lixadas de salitre, de bancos enganchados con cadeas, os contendentes pola folla de papel parecen un grupo de cascudas sorprendidas pola luz. Todos ollan a Ruben, como se el fose a causa deste deslumbramento.
-Se alguén quere tocar esta folla vai ter que comezar por min. É a miña liberdade, estamos?
Á noite, Ruben achégase ao home libre do cárcere de Tulle. A ollada agroma con dificultade. Os bechos e as ratas, que botan carreiras desenfrenadas entre os somieres, impídenlle durmir.
-Gato, por que escribes?
-Para mudar o pasado.